BOR
Sağlıklı bireylerin metabolizmalarında önemli rolü olan bor, bir mikrobesindir. Borun insan sağlığına olan etkilerini özetlersek;
(1) Kemiklerin yapısının korunması, büyümesi ve bakımı için önemlidir;
(2) Kalsiyum, magnezyum, fosfor ve D vitamini gibi bazı vücut minerallerinin düzenlenmesinde rol alır;
(3) Vücudun östrojen ve testosteron kullanımını etkiler;
(4) Anti-inflamatuar etki gösterir ve romatoid artrit ile ilişkilidir;
(5) Süperoksid dismutaz, katalaz ve glutatyon peroksidaz gibi antioksidan enzimlerin düzeylerini artırır;
(6) Elektriksel beyin aktivitesini, bilişsel performansı ve yaşlılarda kısa-dönem hafızayı geliştirir;
(7) Yara iyileştirici ve antimikrobiyal etkileri vardır;
(8) Prostat, akciğer, meme kanserleri, beyin tümörleri üzerinde koruyucu ve tedavi edici etkileri olduğu bildirilmiştir.
Dünya Sağlık Örgütünce sağlıklı erişkin bir bireyin beslenme ile alabileceği bor miktarı 1-13 mg olarak belirlenmiştir. Çeşitli kuruyemişler, baklagiller, meyve ve sebzeler bor açısından zengindir. Osteoporoz, osteoartrit, meme, prostat, akciğer kanserli veya riski olan, yeterli meyve ve sebze tüketmeyen kişilere bor takviyeli beslenme uygulandığında, bu hastalıklarla ilgili olumlu sonuçlar alındığı bildirilmiştir. Aşırı dozda bor alınması durumunda, erişkinlerde baş ağrısı, kusma, ishal, psikolojik sorunlar; çocuklarda havale ve beyin zarı tahribi yapabileceği rapor edilmiştir. Ancak öldürücü dozu aşmak çok zordur. Bu derleme; borun insan sağlığı üzerindeki belirgin etkilerini ve borun yeni tedavilerde kullanımını kapsayan çalışmaları bir araya getirmeye odaklanmıştır.(*)